Maandag 4 juli 2022

Film, Literatuur, Muziek & Theater

Ralph Keuning

Jan Cremer - boegbeeld van de 60s, onverbiddelijke kunstenaar en choquerende schrijver

Precies zestig jaar geleden vroeg zeeman/kunstenaar/schrijver Jan Cremer zijn vriend Wim van der Linden een stoere foto te maken op een geleende Harley Davidson, frontaal, in spijkerpak. Wit laken als achtergrondje. Cremer had dat beeld zelf verzonnen, plus de slogan ''n onverbiddelijke bestseller'. Het werd de cover van de bestverkochte Nederlandse roman uit de geschiedenis (1 miljoen in Nederland, 12 miljoen wereldwijd). Het was een brutale vuistslag in het gezicht van de gevestigde orde. Ralph Keuning vertelt over de rebelse kunstenaar Jan Cremer.

Als typisch kind van de oorlog groeide Jan Cremer op in Enschede, met slechts een Hongaarse moeder. Eenmaal in Amsterdam ontpopte hij zich als ruwe volksjongen, die graag het gevecht aanging, zowel met verf op doek als tegen de gevestigde orde, maar ook tegen de bohème van het Leidseplein. Zijn grootste – en beste – schildrij bood hij aan koningin Juliana te koop aan, maar die reageerde niet. Met fotograaf en filmer Wim van der Linden werkte hij onvermoeibaar aan allerhande vormen van zelfmarketing, liefst met behulp van pers en politie. Hij volgde Jayne Mansfield naar Amerika en profileerde zich daar als 'superdutch', omgeven door ranke nimfen, en terug in Amsterdam als 'Amerikaanse' vrije jongen, met reusachtig uitvergrote hotdogs. En voor 'Ik Jan Cremer II' voegde hij buitengewoon stoere verhalen in zijn ik-personage in, afgezet tegen een omgeving van aasgieren en miezerige zielenpoten. Inmiddels zijn we een groot aantal autobiografische boeken verder…

De recente publicatie van 'De geschiedenis van 'n onverbiddelijke bestseller' door Onno Blom resulteerde in een tentoonstelling in galerie Eenwerk op de Koninginneweg, waar galeriehouder Julius Vermeulen alle covers achter elkaar zette om te laten zien hoe 44 drukken lang die wijdbeense man op de motor en die titel in cowboyletters onaangeroerd bleven.

Zie ook ►

De samenstellers van het Historisch Sprekers Archief hebben grote zorgvuldigheid betracht bij het verzamelen en citeren van de gegevens die hoofdzakelijk afkomstig zijn uit de archieven van de Koninklijke Industrieele Groote Club en eerder via de website openbaar gemaakte data. Mocht U een aan- of opmerking hebben over de teksten en/of afbeeldingen, dan verzoeken wij u contact op te nemen met de redactie via clubinfo@igc.nl.